Ownership is een populaire term die de meeste mensen associëren met een hoge mate van verantwoordelijkheid nemen voor wat er in je omgeving gebeurt. Het is een cocktail van skills en attitude. Wij denken dat iedereen in staat is om die verantwoordelijkheid ook te nemen, mits de omgeving hier ook op is ingericht.

Omdat ‘owner’ nogal een vitaal onderdeel is in de rol van product owner, zijn we – in samenwerking met enkele van onze klanten – aan de slag gegaan met het thema tijdens diverse Focus Sprints. Het doel was om:

1. In begrijpelijke taal te formuleren wat ownership inhoudt aan de menskant en organisatiekant. (Wil je meer weten over de organisatiekant? Klik dan hier.)
2. Een format te creëren waarmee we snel (één dag) in een organisatie kunnen achterhalen wat de stand van zaken is op dit thema en hoe het team zelf aan de slag kan om dit (nog) sterker te kunnen maken.

Ownership aan de menskant

Er zijn 10 aspecten die we overal terugzagen. Daarbij moet meteen gezegd worden dat voor iedere organisatie of afdeling het zwaartepunt op een ander aspect kan liggen. Voor een team van vak-volwassen buitendienstmedewerkers zal de nadruk misschien meer liggen op zelfstandig beslissingen kunnen nemen. Bij een operationeel team in opleiding is willen helpen of hulp vragen juist de sleutel naar vooruitgang. We gaan dan ook in willekeurige volgorde door de lijst heen.

Wil je meer leren over ownership? Bekijk onze ownership training voor product owners.

1. Verantwoordelijkheid nemen voor gedrag en resultaten.

Voel jij de pijn in je buik als een project niet de goede kant op gaat, ook als je niet formeel de eindbaas bent? En ben jij de eerste die toegeeft dat jouw gedrag ook invloed had op een situatie die niet lekker liep? Dan zit het wel goed. In de praktijk wordt het vaak gekoppeld aan hiërarchie, dus is het opgelegde of gekregen verantwoordelijkheid. Maar het werkt veel sterker als je het voelt en wilt.

2. Transparantie en open communicatie

Over het algemeen zitten in een kantoororganisatie slimme mensen die prima in staat zijn om keuzes te maken, mits ze over de juiste informatie beschikken. Een mooi slogan die we hier over hoorde: “speak up when in doubt”.

Het is verleidelijk om – als je denkt dat het mis gaat – je kop in te trekken en te hopen dat het nog goed komt. In onze ogen is het gewenste gedrag hier dat je jezelf meteen uitspreekt als er misschien iets niet goed gaat. Dit kan misschien spannend zijn in het begin, maar je zal merken dat het gewaardeerd wordt door de mensen om je heen.

3. Nieuwsgierig

Uit je comfort zone gaan is goed. Andersom gezegd: als je alles afhoudt wat buiten jouw eigen domein valt, dan blijft je wereld klein en is ‘keten-optimalisatie’ onmogelijk. Belangrijk bijkomend voordeel: wanneer je nieuwsgierig bent naar andermans werk, dan zal je zien dat mensen er graag over vertellen en je betrokkenheid waarderen. Die relatie-impuls kan je later weer gebruiken als je hulp nodig hebt.

4. Vertrouwen in eigen kunnen.

Vertrouwen in eigen kunnen betekent dat je op basis van je talenten en gebeurtenissen in het verleden de durf hebt om beslissingen te nemen en er ook naar te handelen. Een balans tussen verantwoorde risico’s en ‘steady behaviour’ is van groot belang. Een aspect wat hier nog veel belangrijker is, is het durven van fouten maken. Er wordt vanaf de middelbare school onbewust heel duidelijk gemaakt dat het maken van fouten leidt tot slechte resultaten, negatieve aandacht en daarmee een negatief zelfbeeld. Dan moet je van goeden huize komen om fouten durven te maken. Gelukkig wordt het de laatste jaren naar onze bescheiden mening steeds beter bespreekbaar in de meeste organisaties.

5. Focus

Focus is een stokpaardje bij de product owners van productowner.nl. In dit kader zijn twee dingen heel belangrijk: enerzijds het stellen van prioriteiten op de korte termijn en daar niet van afwijken, anderzijds het afmaken van deze desbetreffende prioriteiten. Je kan beter 3 taken voor 100% afmaken dan 5 taken op 90%. Ownership draait om de juiste prioriteiten op het juiste moment over de finishlijn heen sleuren.

6. Willen helpen en hulp vragen

Met name hulp vragen is voor veel mensen lastig, ze zien het als een waardeoordeel. Mensen schuiven eerder dingen voor zich uit dan dat ze om hulp vragen om zo sneller en beter een bepaalde taak af te ronden.

Willen helpen is mooi, maar het heeft ook heeft een valkuil. Mensen die altijd JA zeggen komen per saldo nooit toe aan hun eigen prioriteiten. Er is veel informatie online te vinden over persoonlijke grenzen stellen. Het boek 50 tinten NEE is een duidelijk en relevant geschreven boek voor de product owners onder ons. Ondanks dat het soms lastig kan zijn is ‘happy to help’ niet voor niets één van de belangrijkste kernwaarden onder onze product owners.

7. Handelen in organisatiebelang

Als product owner heb je vaak doelstellingen of missies rondom je product. De kans is aanwezig dat je ook een set doelstellingen hebt rondom je eigen ontwikkeling. Dat is top, die doelen nastreven is een mooie reis. Tegelijkertijd zal je in het bepalen van die doelstellingen het organisatiebelang zwaar hebben meegewogen. Een product of medewerker heeft immers een dienende rol richting de organisatie.

8. Evalueren en leren

Onderdeel van ownership is een kritische blik naar jezelf en de mensen om je heen en daar ook van leren. Terugkijken op situaties en resultaten is belangrijk voor de kwaliteit van het product en de mensen die er aan werken.

9. Zelfstandig handelen

Dit is een aspect dat door veel mensen erg sterk wordt geassocieerd met ownership. Zoals een opdrachtgever mooi omschreef: “Ik wil dat ze met oplossingen komen en niet met problemen. ik moet vaak alles op mijn schouders nemen en dat vertraagt het proces enorm. De verandering gaat zo snel als dat ik kan, dat moet beter.”

10. Lead by example

Tot slot lead by example, een goed voorbeeld doet namelijk goed volgen. Iedereen heeft wel eens een mindere periode, maar we zijn er van overtuigd dat het consequent tonen van bepaald gedrag zal overslaan naar de mensen om je heen. Alleen dan laat je zien dat het geen ‘trucje’ is.