Product manager vs. Product owner: de verschillen

De terminologie en rolverdeling rondom product owner en product manager staan steeds vaker op de agenda in organisaties. Product owners en product managers hebben veel overlappende werkzaamheden, maar toch ook vaak net een andere focus. Lees in deze blog over beide rollen en hoe wij denken over de verdeling hiervan.

De term product manager is bijna 100 jaar oud. Destijds was product management een verlengstuk van marketing en sales. Ongeveer 30 jaar later bedacht McCarthy ‘de 4 P’s’; product, prijs, plaats en promotie. Het managen van die laatste P (promotie) is het klassieke product management, met focus op vermarkting. Die rol bestaat nog steeds in veel organisaties waar fysieke producten worden gemaakt.

In het populairder wordende ‘Scaled Agile Framework’ (SAFe) heeft product management een officiële rol die wordt vervuld door de product manager. Samen met een Release Train Engineer (RTE) en Systems Architect (SA) hangen ze boven de Scrum teams. Met het ontstaan van digitale producten heeft de product manager meer focus gekregen op de markt en de behoeften van de gebruikers, waar bij de SAFe de product owner meer focus op het ontwikkelteam heeft.

De product owner, die zijn wortels vindt in de oorsprong van product management, heeft een belangrijke rol binnen Agile teams. In tegenstelling tot de traditionele focus op marketing en promotie, richt de product owner zich op het maximaliseren van de waarde van het product gedurende de gehele levenscyclus. Ze balanceren gebruikersbehoeften met bedrijfsdoelen en werken nauw samen met het Scrum team om oplossingen te leveren.

Wil je meer weten over de product owner en de werkzaamheden van de product owner? Lees onze blog “Wat doet een product owner?”.

We willen benadrukken dat er volgens ons geen standaardprofiel bestaat voor een product manager. De verschillen tussen product owner en product manager zijn sterk organisatiespecifiek en situatie -afhankelijk.

Dat gezegd hebbende kunnen we met een zekere voorzichtigheid een taakomschrijving van een product manager geven op basis van wat wij in de praktijk zien. Een product manager kent de volgende taken en eigenschappen:

• Verantwoordelijkheid voor het maken van een succesvol product.
• Het hebben van een actieve connectie met stakeholders, intern en extern.
• Het organiseren van productdemo’s en andere klantsessies.
• Analyses maken zodat de juiste functionaliteiten gebouwd kunnen worden.
• Verantwoordelijkheid voor de productstrategie.
• Invloed vergaren en uitoefenen op prijsstelling en het vermarkten van het product.
• Het hebben van kennis van het product en haar markt.
• Verantwoordelijkheid voor het budget.
• Nauw samenwerken met andere afdelingen.
• Het bijhouden van trends en actief onderzoeken waar het producten de dienst verbeterd kunnen worden.

Wij denken dat (bijna) iedere product owner zich zal herkennen in een groot deel van bovenstaand lijstje, wat wederom onderstreept dat de verschillen erg klein zijn. Realiseer je vooral dat als er géén product manager is, de bovenstaande activiteiten en eigenschappen toch toegewezen moeten worden. Dit is dan vaak bij een product owner.

Ook komt het voor dat de product owner kort op de technische ontwikkeling en het Scrum team zit en de product manager het voor- en natraject ziet als belangrijkste focusgebied.

Met name organisaties waarbij de keten lang en/of complex is, zoals bij veel corporates het geval is, nemen steeds vaker de product manager op in het functiehuis. Dan zijn er zowel product managers als product owners actief. De product manager en product owner werken hier zij aan zij, elk met hun eigen focus: de product manager richt zich vooral op de productstrategie en de markt, terwijl de product owner de vertaalslag maakt naar concrete taken en zorgt voor de uitvoering binnen de ontwikkelteams.

Bij kleinere organisaties is het omgekeerde aan de hand. Hier is vaak geen product manager in beeld, maar dat maakt nog niet dat die werkzaamheden er niet zijn. Zaken als marktkennis en commerciële afwegingen worden daar regelmatig van een product owner verwacht.

En er zijn enkele situaties waarin een organisatie wel een product manager heeft, maar geen product owner. Dit komt vaak voor bij productontwikkeling methodes die minder gericht zijn op de Agile en Scrum principes. In dat soort situaties neemt de product manager vaak zowel de strategische als operationele taken op zich. Dit kan efficiënt zijn in een minder veranderlijke omgeving, maar het mist de wendbaarheid en focus die een product owner aan een Agile team biedt.

Alleen product owner of zowel een product owner als product manager hangt af van de structuur, complexiteit en behoeften van de organisatie. De rollen van product owner en product manager kennen veel overlapping, waarbij de exacte invulling vaak per organisatie verschilt. Maar aan het einde van de dag draait het voor beide om het creëren van waarde voor de gebruikers.

Daar helpen wij jou graag bij. Of je nu aan het begin staat van het opbouwen van een product of je bevindt in een complexe, veranderlijke markt. Bekijk hier onze beschikbare interim product owners of laat ons jou helpen met het vinden van een vaste product owner.