Wat is een roadmap? (+ handleiding)

De productvisie gaat leven voor jou, het team en de stakeholders als deze concreet wordt. Hoe zorg je ervoor dat jouw productvisie niet slechts een abstract concept blijft, maar daadwerkelijk tot leven komt binnen jouw team en voor je stakeholders? Het antwoord ligt in het ontwikkelen van een roadmap. In deze blog leggen we uit wat een roadmap is, waarvoor het dient en hoe je een roadmap kan ontwikkelen.

Een roadmap laat simpelweg zien wat je van plan bent. Het schetst de grote lijnen van hoe je jouw productvisie werkelijkheid maakt. Deze lijnen noem je ‘epics’, de grote stappen die je zet om je doel te bereiken. Let op: een roadmap is geen gedetailleerde planning met vaste data of eindresultaten. Het is meer een algemene richting. Ook is de roadmap nog niet gedetailleerd genoeg voor developers om meteen mee aan de slag te gaan.

Door de productvisie om te zetten in een roadmap en (gaandeweg) uit te schrijven naar user stories en product backlog items creëer je duidelijkheid en focus. Een productvisie met een doel over vijf jaar is niet concreet genoeg. Stakeholders, maar ook je team, hebben onvoldoende beeld bij zo’n ver in de toekomst gelegen doel. Als je de roadmap goed weet op te splitsen in onderwerpen en thema’s (epics) en dit weet op te delen in features, kun je mensen meenemen in de inhoud. Ze gaan het beter begrijpen, omdat de verbanden en onderlinge relaties helder worden.

Op die manier wordt het werk behapbaar en is de kans veel groter dat het gewenste resultaat wordt geleverd op het juiste moment. Iedereen die betrokken is weet waarom die ene beslissing of die ene taak belangrijk is; het is te relateren aan een groter doel.

Een roadmap geeft ook focus door duidelijkheid te geven over wat níét gaat gebeuren. Voor de meeste stakeholders zal het acceptabel zijn als zij het volgende te horen krijgen: “Op dit moment ligt de volledige focus op dit onderdeel. We werken dus ook geen features uit voor deze epics, dat komt namelijk na epic A, B en D”. Dit helpt enorm bij het uitleggen wat je nu wel en niet aan het doen bent. Op basis van de roadmap kun je ook aangeven wanneer dat ene belangrijke thema dan wel (ongeveer) aan bod komt en waar teams aan toe zijn die afhankelijk zijn van jouw team.

Een roadmap hoef je niet in je eentje te maken. Sterker nog, het is veel slimmer om hem elke twee tot drie sprints met je belangrijkste stakeholders te bespreken. Door regelmatig feedback te vragen en jouw proces transparant te maken voor de omgeving kun je rekenen op meer steun voor de keuzes en afwegingen. Hoe beter jij je roadmap gebruikt in gesprekken met je stakeholders, des te beter is de feedback die je krijgt om van visie naar uitvoering te komen.

Probeer de volgende stappen te doorlopen:

Deel de productvisie en het doel van je roadmap sessie met één à twee belangrijke stakeholders, je Scrum team en – idealiter – zelfs een gebruiker of klant. Een samengestelde groep van zeven à acht personen is ideaal. Omdat je niet te veel wilt sturen, is het handig dat je zelf tijdens deze sessie de rol van facilitator vervult en je niet met de inhoud bemoeit.

Laat een gebruiker zijn of haar probleem toelichten. Een beetje instructie van tevoren is handig. Wat is het probleem? Wat zijn eerdere oplossingen die niet hebben gewerkt, hoe ziet het ‘beloofde land’ eruit? Maximaal dertig minuten, waarvan tien minuten vraag en antwoord.

Bespreek de eerder gedeelde productvisie met de groep, laat dit bijvoorbeeld door je opdrachtgever of een andere belangrijke stakeholder uitleggen. Weer kort, maximaal 30 minuten. De vragen “Waar wil je met je organisatie heen?” en “Hoe past het product daarbinnen?” zouden wij hier centraal zetten. Geef ook hier ruimte voor vragen.

Splits de groep in twee en laat ieder de ‘5-Bold-Steps’ opschrijven. Dat is een oefening uit de Design Thinking wereld. Hierbij formuleer je vijf grote, dappere stappen om van nu naar het doel in de productvisie te komen. Kom weer samen en kom tot één gezamenlijke lijst. De totale doorlooptijd is ongeveer een uur als je het voor de eerste keer doet. YouTube staat vol met goede filmpjes over hoe de 5-Bold-Steps oefening werkt, mocht deze nog onbekend zijn voor je.

Zet deze stappen om naar epics op de roadmap. Soms kun je één onderwerp uit een stap halen, soms zitten er wel meerdere onderwerpen in één stap. Soms kom je gaandeweg achter epics die helemaal niet in een stap zitten, bijvoorbeeld security-eisen aan een applicatie. Als je uiteindelijk meer dan tien epics in totaal hebt, ben je misschien al te fijnmazig geworden. Een extra knop op een pagina is geen epic. Gebruik hier weer zo’n 45-60 minuten voor om goed door de vijf stappen heen te lopen, een kleine tien minuten om binnen elke stap op zoek naar epics te gaan.

Zet de epics in grote banen op jouw roadmap. Het liefst in kleur, dit zijn de echt belangrijke thema’s die ook door alle stakeholders en door de gebruikers begrepen worden. Het mooiste is als deze epics ook in één woord of kleine zin te vangen zijn; dit moet echt in één oogopslag duidelijk worden. Een goede epic is ‘Vertaling naar Engels’, een slechte epic is ‘Vertaling’ of ‘Vertaling van alle items in een webshop waarbij we beginnen met de Engelse taal’.

Uit onderzoek weten we dat bestaande producten vaak een roadmap missen bij de overdracht naar een nieuwe product owner. Ook blijft de roadmap in veel gevallen niet bijgewerkt.

Om te beginnen kun je kijken of je roadmap nog in lijn ligt met de productvisie. Daarna zou je kunnen onderzoeken of de organisatie op de hoogte is van de roadmap. Wellicht heb je nog wat missiewerk te verrichten bij de stakeholders om ze mee te nemen in de volgende stappen. Of je komt er achter dat validatie bij de gebruiker ontbreekt of dat de developers helemaal niet weten welk doel ze nastreven.

Weet je niet waar je moet starten? Wij staan klaar om jou te ondersteunen bij het zetten van de eerste stappen naar een gevalideerde en breed gedragen roadmap. Ontdek onze eendaagse productvisie training voor product owners.